De haven van Rotterdam is het grootste haven- en industriecomplex van Europa met een totale goederenoverslag van 435 miljoen ton in 2011. Het bestaat uit een samenstel van verschillende havenbekkens en bedrijfsterreinen die ten dienste staan van de aan- en afvoer van goederen van de aan de havens gevestigde (petro)chemische en andere industrieën, en de op- en overslag van goederen van derden voor verder transport.
Maar hoe is dit zo ontstaan...
De geschiedenis van de Rotterdamse haven
1250 | Aanleg dam in de Rotte
Rond 1250 werd in het riviertje de Rotte een dam gelegd. Er ontstond daar een vissersdorpje: Rotte-dam. De dam blijkt een handige plek om goederen van zeeschepen over te laden op kleinere rivierbootjes. Dit is het begin van de Rotterdamse haven.
1340 | Stadsrechten Rotterdam
Op 7 juni 1340 verleende graaf Willem IV van Holland het vissersdorpje Rotterdam, tegen betaling, (opnieuw) stadsrechten. De dam, die vrijwel onmiddellijk bebouwd werd, vormde de oorsprong van Rotterdam. Na verloop van tijd werd deze dam Hoogstraat genoemd.
1554 | Maerten Jacobsz Wildehaer eerste havenmeester van Rotterdam
De eerste havenmeester van Rotterdam werd Maerten Jacobsz Wildehaer tussen 1554-1558. Vanaf 1548 was er al een soortgelijke functie. Echter vanaf 1554 werd de titel havenmeester gebruikt.
1600 | Aanleg verschillende havens
In de 17e eeuw werden de Leuvehaven (1604), de Wijnhaven (1613), de Scheepmakerhaven (1613) de Glashaven (1614) en de Bierhaven (1614) aangelegd. Door de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) nam de handel en scheepvaart snel toe.
1864 | Start aanleg Nieuwe Waterweg
De aanleg van de Nieuwe Waterweg startte in 1864. Het kanaal is ontworpen door Pieter Caland. Overigens verliep het project niet als gepland en duurde het tot 1886 voordat aan de bestekeisen werd voldaan.
1872 | Oprichting Rotterdamse Handelsvereniging
Lodewijk Pincoffs richtte in 1872 de Rotterdamse Handelsvereniging (RHV) op. Hiermee werd het eiland Feijenoord geëxploiteerd door het bouwen van havens en het innen van havengeld. Het hoofdkantoor van de RHV was gevestigd in het Poortgebouw.
1882 | Oprichting Gemeentelijke Handelsinrichtingen
Voor de oprichting van de Gemeentelijke Handelsinrichtingen stopten de gemeente en het Rijk al geld in de Koningshaven, de Spoorweghaven en de oeververbindingen van Rotterdam. Door het faillissement van de RHV kwam het gehele gebied in handen van de gemeente en werd de voorloper van het Gemeentelijk Havenbedrijf opgericht, de Gemeentelijke Haveninrichtingen.
1927 | Start aanleg stukgoedhaven
De Merwehaven werd tussen 1927 en 1931 aangelegd als haven voor stukgoed. Er was behoefte aan meerdere kadeterreinen voor de overslag van stukgoed en daarvoor werd tussen de gasfabriek Keilehaven en de gemeente Schiedam een havencomplex ontworpen. Merwehaven-Vierhavens aan de noordoever van de Maas is de basis van Rotterdam Fruitport.
1932 | Oprichting Havenbedrijf der Gemeente Rotterdam
In 1932 werd het Havenbedrijf der Gemeente Rotterdam opgericht. In de jaren ’80 werd de naam veranderd in het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam.
1940 | Een beeld van Vliegveld Waalhaven
De Duitsers bombardeerden in 1940 Vliegveld Waalhaven. Hierdoor werden meerdere gebouwen verwoest. Na de oorlog is het vliegveld niet hersteld, maar ontwikkeld tot bedrijventerrein Waalhaven-Zuid.
1954 | Start aanleg Botlek
Tussen 1954 en 1960 werd de Botlek aangelegd. Het gebied ligt ten westen van de Oude Maas tussen het Scheur en de A15. Het gebied kenmerkt zich vooral door de petrochemische industrie, tankopslagbedrijven en de opslag van droge bulkgoederen maar ook scheepsnieuwbouw, reparatie en onderhoud.
1956 | Ingebruikname zeven radarstations
Om de toenemende scheepvaart op de rivier bij mist en slecht zicht bij te staan, verrezen in 1956 langs de Nieuwe Waterweg zeven radarstations. Locaties: Hoek van Holland, Rozenburg, Maassluis, het Tankhoofd, Pernis, de Lekhaven en het Charloise Hoofd. Prins Bernhard nam de stations in gebruik op 30 november 1956.
1958 | Start aanleg Europoort
De Europoort werd tussen 1958 en 1964 aangelegd. Hierdoor strekte het havengebied zich uit tot de Noordzee. In het westen van het gebied vindt vooral overslag van ertsen plaats. In het oosten overslag van auto’s, staal en houtproducten.
1962 | Rotterdam grootste haven ter wereld
Burgemeester Van Walsum riep in 1962 de Rotterdamse haven uit tot grootste haven van de wereld. Dat jaar werd 97 miljoen ton overgeslagen en daarmee passeerde Rotterdam concurrent New York. Rotterdam was de grootste tot en met 2004, toen Shanghai deze positie innam.
1966 | Eerste containerschip in Rotterdam
Op 3 mei 1966 kwam het eerste containerschip naar de Rotterdamse Haven. De MS Fairland bracht 226 containers naar de havenstad. Hier ontstond de eerste containerdienst tussen Rotterdam en New York. Het grootste containerschip ter wereld had in 2019 een capaciteit 23.756 TEU.
1969 | Start aanleg Maasvlakte
De Maasvlakte werd in de periode 1969-1973 opgespoten. In 1973 arriveerden de eerste schepen op de eerste Maasvlakte. De vlakte lag direct aan de Noordzee en ligt zo’n 40 kilometer verwijderd van de binnenstad van Rotterdam.
1977 | Verhuizing van het Poortgebouw naar het Europointcomplex
Het Havenbedrijf verhuisde in 1977 van het Poortgebouw naar het Europointcomplex in Rotterdam-West. Vanaf het Noordereiland gezien is het Poortgebouw nu de toegangspoort tot een gebied dat vanaf eind jaren 90 sterk is ontwikkeld van haven- naar stadsgebied.
1978 | Eerste Wereldhavendagen Maritiem ‘78
In september 1978 werden de eerste Wereldhavendagen georganiseerd in de vorm die we nu kennen. Met dit evenement werd de haven in de etalage gezet. Het speelde zich vooral af op de Nieuwe Maas, met als hoogtepunt de vlootschouw met 180 schepen. Wat ooit als ééndaags evenement Maritiem ’78 is begonnen, is uitgegroeid tot Nederlands grootste jaarlijkse maritieme festival met honderdduizenden bezoekers verdeeld over 3 volle dagen.
1987 | Aanleg Slufter
In 1987 werd de Slufter op de Maasvlakte in gebruik genomen. Het depot is bestemd voor de berging van verontreinigde baggerspecie uit de vaargeulen en havenbekkens in de haven van Rotterdam.
1997 | Ingebruikname Maeslantkering
De Maeslantkering werd in 1997 in gebruik genomen. Het is een stormvloedkering op de grens van Het Scheur en de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland. De kering maakt deel uit van de Europoortkering en is een voorliggende kering, wat betekent dat hij de eerste klappen opvangt bij hoogwater uit zee.
2001 | Verhuizing van het Europointcomplex naar WPC
Het Havenbedrijf verhuisde in 2001 van het Europointcomplex naar het World Port Center (WPC) op de Kop van Zuid. Na de KPN-toren was het WPC de tweede wolkenkrabber op de Wilhelminapier.
2004 | Verzelfstandiging van het Havenbedrijf
In 2004 werd het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam verzelfstandigd en omgevormd naar het Havenbedrijf N.V. met eerst alleen Gemeente Rotterdam als aandeelhouder en sinds 2006 ook de Nederlandse Staat.
2011 | Eerste LNG-schip in de haven
De LNG Gate terminal werd in 2011 geopend. De British Trader kwam in juli aan in Rotterdam en was daarmee het eerste LNG-schip dat de Rotterdamse Haven aandeed.
2013 | Maasvlakte 2
Maasvlakte 2 werd in 2013 officieel geopend. Door de aanleg werd Nederland rond de 2000 hectare groter en is de kustlijn op sommige plekken ongeveer 3,5 kilometer verder in zee komen te liggen.
